جرایم بتن

در آئین نامه بتن ایران بند ( 6-5) ارزیابی و پذیرش بتن قید گردیده است ، اما باتوجه به اینکه درتهیه آئین نامه بتن ایران از‌ آئین نامه های متفاوت کشورها استفاده شده است ، با شرایط کارگاه های ایران ، ضوابط آزمایشگاه ها در نحوه نمونه گیری ،‌ بررسی بتنهای با مقاومت کم منطبق نیست .

چنانچه میدانیم در کارگاه های عمرانی ، بنا به خطای انسانی ، ماشین آلات ، مصالح متفاوت مصرفی ، شرایط اقلیمی و ... احتمال استفاده از بتنهای با مقاومت کم وجود دارد که در محدوده غیر قابل قبول (بند 6-5-2-2) قرارمیگیرد .

با توجه به هزینه مالی طرح و مدت زمان اجراء آن ، استفاده از بند ( 6-6 ) و بررسی بتن ها اقدامی علمی خوبی است اما عملی نیست . همچنین حفظ منابع ، محیط زیست و سرمایه های ملی کشور ایجاب مینماید که برای کارهای که خارج از مشخصات فنی ، محاسبات ، طراحی باشد ، تصمیم گیری علمی و عملی بگیریم . با توجه به اینکه کلیه مسئولین قبول دارند که مصالح ، آب ، سیمان موجود در مناطق مختلف ایران استاندارد نیستند ، لذا استفاده از استاندارد کشورهای پیشرفته و ترجمه آن برای آئین نامه ، به نظر میرسد جای سوال بیشتری داشته باشد از طرفی هیچ شخصی در کشور پیشرفته به فکر منابع ملی ما نیست . ما هم آرزو داریم که کشوری پیشرفته داشته باشیم و ضریب اطمینان در طرحهای عمرانی عددی نزدیک به یک باشد ،‌

در شرایط موجود پیشنهاد میشود که مقاومت بدست آمده از بتن در سه منطقه )منطقه تخفیف ، منطقه مشمول جریمه ، منطقه تخریب و بازسازی مجدد )‌ دقیقاً بسته به سازه مورد نظر بررسی و تصمیم گیری شود .

الف – منطقه تخفیف

با بررسی فرمولهای ارائه شده در بند 6-5-2-1 و 6-5-2-2 آئین نامه بتن و بند 6-5-2-3  مشخص میشود که به تشخیص طراح بدون بررسی بیشتر به مقدار 5 الی 6 درصد مقاومت فشاری بتن از نظر سازه قابل قبول تلقی میشود .

ب- منطقه مشمول جریمه

درمحاسبات هرسازه حداقل مقاومت فشاری بتن مورد نظر برای طراح بایستی مشخص بوده و در محاسبات منظور شود . با توجه به رده بندی بتن ، طراح میتواند برای جبران مشکلات اجرایی ، ضریب اطمینان یک رده بیشتر از رده محاسباتی درنقشه اجرایی قید نماید و استفاده از رده بیشتر توجیه اقتصادی ندارد . جریمه طبق فرمول وزارت راه بصورت زیر است .

R = مقدار ریالی جریمه

 A =  مقاومت مشخصه فشاری ابلاغی برای بتن

B = مقاومت متوسط سری نمونه ها

C = جریمه یا بهای عملیات خارج از مشخصات ، شامل کلیه اقلامی است که منجر به تهیه بتن میگردد . اعم از بتن ( شن ، ماسه ، سیمان و .... ) و هزینه های مربوط به بهاء میلگرد ، قالب بندی و غیره میباشد .

(( R = c * ( 3 *( A-B )/ 2 A

ج- منطقه تخریب و بازسازی مجدد

درمحاسبات سازه بصورت دستی یا کامپیوتری ، حداقل رده بتن توسط طراح اعمال ، ولی محاسبات نتیجه قابل قبول ارائه نمیگردد  این رده بتن مرز تخریب بوده و مقاومت فشاری کمتر از آن برای بهره برداری ازسازه قابل قبول نیست . برای مثال :

اگر مقاومت سازه در طراحی C 20  در نظر گرفته باشیم و بنا به مشکلات اجرایی و یا شرایط خاص منطقه ، از سیمان به عیار 350 کیلوگرم بر مترمکعب استفاده کرده ایم ( C 25 ) :

مقاومت تا 75/23 مگا پاسگال (با بررسی طراح ، مشمول تخفیف)

مقاومت 25 تا 20 مگا پاسگال ( مشمول جریم)

مقاومت کمتر از 20 مگا پاسگال ( مشمول تخریب)

نمونه استوانه ای برحسب مگا پاسکال 25 = ( 20/1 * 2/10 ( / 306) کیلو گرم بر سانتیمترنمونه مکعبی

25/1 ضریب تبدیل از جدول آئین نامه بتن ایران در محدوده مقاومت در فرمول فوق استفاده میشود .